Storyboard – co to jest?

Storyboard to wizualne przedstawienie scenariusza, które odgrywa kluczową rolę w procesie produkcji filmowej. Jest to seria obrazów, często w formie rysunków lub grafik, które ilustrują, jak poszczególne ujęcia filmu będą wyglądać. W studiu filmowym storyboard pełni kilka istotnych funkcji:

1. Wizualizacja narracji – pozwala twórcom zobaczyć, jak sceny i ujęcia będą się układać w całościową historię przed rozpoczęciem filmowania.
2. Planowanie ujęć – storyboardy pomagają reżyserom i operatorom kamer określić, jakie kąty, kompozycje i ruchy kamery będą potrzebne w każdej scenie.
3. Komunikacja w zespole – ułatwia współpracę między członkami ekipy filmowej, takimi jak reżyser, scenograf, operatorzy kamer, specjaliści od efektów specjalnych czy oświetleniowcy. Dzięki niemu wszyscy mają spójny obraz tego, co ma zostać nakręcone.
4. Optymalizacja zasobów – pomaga oszacować wymagania dotyczące sprzętu, lokalizacji, dekoracji czy efektów specjalnych, co pozwala na efektywne zarządzanie budżetem i harmonogramem.
5. Testowanie koncepcji - dzięki storyboardowi twórcy mogą eksperymentować z różnymi układami scen i szybko ocenić, które z nich najlepiej pasują do wizji filmu.

Storyboard może mieć różną formę – od prostych szkiców wykonanych ołówkiem na papierze po cyfrowe, szczegółowe rysunki lub animowane wersje (tzw. animatics), które dodatkowo uwzględniają czas trwania ujęć, ruchy kamery i efekty dźwiękowe. W produkcji filmowej jest to narzędzie niezastąpione dla sprawnego przebiegu pracy. Storyboard służy reżyserowi, operatorom kamer, scenografom i całej ekipie jako przewodnik wizualny. Podczas realizacji każdej sceny sprawdza się, czy ujęcia są zgodne z storyboardem.

Ekran LED a konferencje

Jak wygląda proces tworzenia storyboardów?

Proces tworzenia storyboardów to złożony i kreatywny proces, który wymaga współpracy różnych członków zespołu produkcyjnego. Oto jak wygląda typowy przebieg tworzenia storyboardów:

Krok 1. Analiza scenariusza

Twórcy storyboardów zaczynają od szczegółowego przestudiowania scenariusza. Kluczowe jest zrozumienie fabuły, dialogów, emocji postaci i wymagań każdej sceny. Wybierane są najważniejsze elementy narracji, które należy zobrazować – punkty zwrotne, kluczowe akcje, interakcje między postaciami i nastrój.

Krok 2. Spotkanie kreatywne

Reżyser, scenarzysta, operator kamery i storyboardzista (artysta odpowiedzialny za storyboardy) omawiają wizję filmu. Ustalane są styl graficzny storyboardu, rodzaje ujęć (np. szerokie, zbliżenia, panoramy), ruchy kamery oraz kluczowe efekty wizualne.

Krok 3. Szkicowanie wstępnych koncepcji

Artysta storyboardów zaczyna od prostych szkiców, które mają oddać ogólną strukturę scen. Tworzy się wizualny układ postaci, tła i innych elementów w każdej klatce. Uwzględnia się ruchy kamery, takie jak najazdy, odjazdy, panoramowanie, czy ujęcia z lotu ptaka.

Krok 4. Weryfikacja i poprawki

Wstępne szkice są prezentowane reżyserowi i zespołowi, którzy mogą sugerować poprawki dotyczące dynamiki ujęć, dramaturgii czy układu scen. Na podstawie uwag storyboardzista wprowadza zmiany, aby lepiej oddać zamierzenia twórców.

Krok 5. Animaticje (opcjonalnie)

W bardziej zaawansowanych produkcjach storyboard przekształca się w animowaną wersję storyboardu z dodanym dźwiękiem i podstawowymi efektami. Animatics pozwala ocenić, jak sceny będą wyglądać w czasie rzeczywistym, co pomaga w dalszym dopracowywaniu.

Jakie informacje zawiera storyboard?

Storyboard filmu to wizualny plan przedstawiający kolejne ujęcia, który zawiera różne elementy pomagające ekipie filmowej zrozumieć wizję reżysera np.

1. Rysunki ujęć (klatki) – każdy rysunek odpowiada jednemu ujęciu w filmie. Mogą to być proste szkice lub szczegółowe ilustracje. Ukazuje, jak kamera „widzi” scenę, np. zbliżenie, plan amerykański, plan ogólny. Pozycja postaci, obiektów i tła w kadrze.
2. Ruchy kamery – najazd, odjazd, panoramowanie, tracking (ruch kamery podążającej za obiektem), ujęcia z drona. Strzałki lub inne oznaczenia wskazujące kierunek ruchu kamery lub obiektów w kadrze.
3. Dialogi i dźwięk – wypowiedzi z danego ujęcia zapisywane pod rysunkiem, opis dźwięków w tle (np. „odgłos deszczu”), sugerowana muzyka, jeśli ma wpływ na nastrój sceny.
4. Numery klatek i scen – każda klatka i scena jest numerowana, aby ułatwić odnalezienie konkretnego fragmentu.
5. Opis techniczny - informacje takie jak „zbliżenie” (close-up), „średni plan” (medium shot) czy „panorama” (wide shot). Wskazanie kąta, pod jakim kamera rejestruje obraz (np. widok z góry, perspektywa żabia). Informacje o kierunku i rodzaju światła, np. „światło boczne” lub „ciemne tło”.
6. Ruchy postaci i obiektów – strzałki lub notatki wskazujące, jak postaci lub przedmioty poruszają się w danej scenie. Lokalizacja postaci/obiektu na początku i końcu ujęcia.
7. Czas trwania ujęcia – informacja o czasie trwania ujęcia, np. „5 sekund”.

Storyboard jest więc zbiorem szczegółowych informacji wizualnych i technicznych, które wspierają planowanie oraz realizację filmu, a także komunikację w zespole produkcyjnym.

Storyboard dla filmu reklamowego a storyboard dla filmu z fabułą

Storyboardy powinny być dostosowane do specyfiki produkcji, dla której są tworzone, aby najlepiej odpowiadać jej potrzebom. W reklamach kluczowe jest wizualne przedstawienie produktu i przekazu reklamowego, z uwzględnieniem dynamicznych ujęć i efektów specjalnych. Zwykle storyboard reklamy zawierać będzie precyzyjne plany ujęć z uwzględnieniem umiejscowienia produktów, logo i haseł reklamowych.

W teledyskach muzycznych storyboardy skupiają się na tworzeniu spójnej narracji wizualnej, choreografii i synchronizacji obrazów z muzyką, co pozwala oddać artystyczną wizję utworu. Zawierać może np. plan ruchów artystów i tancerzy w kadrach, oznaczony strzałkami wskazującymi kierunki ruchu. Czy też oznaczenia, które fragmenty obrazu są zsynchronizowane z kluczowymi momentami w utworze.

W przypadku filmów fabularnych storyboardy pomagają szczegółowo zaplanować narrację, ruchy kamery i emocjonalne zwroty akcji, uwzględniając przy tym kompozycję kadrów i oświetlenie. Storyboardy te będą najbardziej rozbudowane, bo zawierać będą informacje o każdym składniku ujęcia.

W przeciwieństwie do nich będą storyboardy dla vlogów i treści online. Storyboardy będą prostsze, ale równie użyteczne, umożliwiając organizację scen, rekwizytów i estetyki wizualnej, co pozwala twórcom lepiej zaprezentować swoje pomysły.

Na koniec pamiętajmy, że storyboardy można tworzyć przy użyciu różnych narzędzi, od zaawansowanych programów komputerowych po najprostsze materiały, takie jak zeszyt i ołówek. Nie ma jednego dedykowanego narzędzia do ich tworzenia, ponieważ ich forma zależy głównie od potrzeb twórcy i specyfiki projektu. Najważniejsze jest, aby storyboard skutecznie przekazywał wizję i ułatwiał organizację pracy, niezależnie od tego, czy jest to prosty szkic na papierze, czy szczegółowy projekt cyfrowy.